Pakistan Başbakanı: IMF’nin şartları hayal gücünün ötesinde, ama kabul etmek zorunda kalacağız

Döviz krizi yaşadığı için enerji satın alamayan, rekor dış borçlarını ödeyemediği için ödemeler dengesi krizi yaşayan, para birimi pula dönen Pakistan, Uluslararası Para Fonu’ndan (IMF) borç alabilmek için zorlu kemer sıkma koşullarıyla karşı karşıya. Nükleer silahlı bir gücün ekonomik yardım için yalvarmak zorunda kalmasının utanç verici olduğunu söyleyen Başbakan Şahbaz Şerif, IMF’den şikayetlerini sıraladı.

IMF şartlarıyla seçimler nasıl kazanılacak?

Ekimdeki seçimler öncesi IMF’nin vergilerin artması, sübvansiyonların kesilmesi şartlarını kabul etmek ikilemiyle karşılaşan Başbakan Şerif, aylardır çıkmaza giren görüşmeler için bu hafta IMF heyetini ağırlarken, “IMF kurtarma paketinin koşulları tahayyülün ötesinde, ama kabul etmek zorundayız” mesajını verdi.

Rusya’nın Ukrayna operasyonunun başladığı sırada Moskova’yı ziyaret eden ve ucuz enerji için Kremlin’le iyi ilişkileri korumak gerektiği mesajını veren önceki Başbakan İmran Han’ı ‘meclis darbesiyle’ görevden gönderen ABD yanlısı koalisyonun lideri olan Şerif, televizyonda yayımlanan açıklamasında şunları söyledi:

“Ayrıntılara girmeyeceğim, ancak ekonomik zorluklarımızın tasavvur edilemez olduğunu söyleyeceğim. IMF ile anlaşmak zorunda kalacağımız koşullar hayal gücünün ötesinde. Ancak koşulları kabul etmek zorunda kalacağız.”

Döviz rezervi yok, ithalat yapılamıyor

Pakistan Merkez Bankası, bu hafta döviz rezervlerinin tekrar 3.1 milyar dolara düşerek 2014’ten beri en düşük seviyeyi gördüğünü duyururken, analistlerin bunun sadece 3 haftadan daha kısa sürelik ithalata yeteceğini söyledi.

Yarım asrın en yüksek enflasyonu

En kalabalık nüfuslu 5. ülkede son 48 yılın en yüksek enflasyonu nedeniyle halk temel ihtiyaçlarını karşılayamaz duruma düşerken, temerrüde düşme ihtimali ve hiçbir dost ülkenin daha az acı verici kurtarma paketi sunmaya yanaşmaması nedeniyle İslamabad’ın IMF’nin baskılarına boyun eğmekten başka seçeneği kalmamış gibi görünüyor.

‘Yanlış ekonomi politikaları ve cihatçıların fonlanmasının sonucu’

Komşu Hindistan’ın diasporasının yurtdışı yayını Asian Lite, yanlış ekonomik politikaların ve cihatçıların fonlanmasının Pakistan’ı uçurumun eşiğine getirdiğine dair analizlere yer verdi.

“Kendi kendisiyle savaşan bir devlet haline gelen Pakistan’daki mevcut ekonomik kriz, onlarca yıllık hatalı politikalarının sonucu” denilen analizde, “Pakistan, aşırıcılığı besleyen, devlet destekli terörizmi teşvik eden, büyüme ve gelişme stratejisi olmayan ve sıradan vatandaşlarının refahını tamamen hiçe sayan ulusların sonunda nasıl çöktüğüne dair ekonomi politikası ders kitabı haline geldi” vurgusu yapıldı.

‘Hindistan’a yönelik doğrudan savaş ve vekalet savaşı politikaları’

‘Uzun vadeli ekonomik büyümeye odaklanmak yerine cihat adına aşırılıkçılığı ve militanlığı destekleyip himaye eden Pakistan’ın komşusuyla doğrudan savaş veya vekalet savaşı yürütmek gibi bir miyopluk sergilediği’ dile getirilen analizde, şu saptamalar yapıldı:

“Pakistan ordusu ve istihbarat teşkilatı ISI tarafından desteklenmeleri sayesinde yükselişe geçen Pakistan Talibanı gibi terörist gruplar, artık Pakistan devletiyle savaşıp masum sivilleri ve kanun uygulayıcıları öldürüyor.”

‘Ekonomik açıdan sürdürülemez projelere aşırı harcama’

“Mevcut ekonomik kriz, kalkınma sağlamayan ve ekonomik açıdan sürdürülemez olan projelere aşırı harcama yapılmasına neden olan miyop politika kararlarından kaynaklanıyor.”

“Ekonomisi zaten yolsuzluk ve eş dost kayırmacılıkla (nepotizm) malul Pakistan, maliye ve para politikalarında yapısal ve ekonomik reformlara da gitmedi.”

Bu borçlar nasıl ödenecek?

Şimdi Pakistan’ın devletin çökmesini önlemek için ‘yap ya da öl’ koşulları altında IMF’den 7 milyar dolarlık kurtarma paketi istediği belirtilen analizde, derecelendirme kuruluşu Moody’s raporuna göre Pakistan’ın kendi borcunu karşılama yeteneğinin tüm ülkeler arasında en zayıflarından olduğu, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) raporuna göre 250 milyar doları aşan borcun Pakistan devletinin taşıma kapasitesini kat kat aştığı, 2023 yılında 33 milyar ABD doları borç ödemesi yapması gerektiği aktarıldı.