2030’da küresel ekonominin patronu olması beklenen Çin’de “bebek” krizi

Emre ERGÜL

Çin’in nüfusu azaldı… Nasıl, şaka gibi, değil mi? “Cehennemde kar yağdı” demek gibi bir şey. Ancak gerçekten de oldu. 2030’ların başında beklenen “Çin’de nüfus azalması” 2022’de gerçekleşti. Çin Devlet İstatistik Ofisi’ne göre, ülke nüfusu 1960’lardan bu yana ilk kez 850 bin kişi azaldı. Üstelik, 2030’da Amerika’yı geçip dünya ekonomisinin yeni patronu olması beklenen Çin “yaşlanıyor.” Resmi rakamlara göre, 1970 yılında Çin nüfusunun yüzde 80’i 40 yaş altı, yüzde 50’si 20 yaşaltıydı…

2021 rakamlarına göre ise nüfusun yarısı artık 40 yaş üstü… “İyi haber şu ki, Çin devleti problemin farkında,” diyor Kuzey Carolina Üniversitesi’nden sosyolog Yong Cai… New York Times gazetesine konuşan Cai yine de umutsuz: “Kötü haber şu ki, yapabilecekleri pek de bir şey yok.” 1955’te bir Çinli kadın başına 6 çocuk düşüyordu.

90’larda zorunlu “tek çocuk politikası” başlatıldı ve bu oran bugün 1.2’ye düştü. Bakın New York Times ne diyor: “Bu kural geçse de genç Çinliler artık geniş aile kurmazlar. Genç Çinliler artık üniversite eğitimine önem veriyor, geç evleniyor ve ilerleyen yaşlarda çocuk sahibi oluyor. Birçoğu tek çocuklu olmayı artık normal buluyor.”

Not edelim: Çin’de 2022’de evlilik yaşı 24’ten 28’e, annelik yaşı ise 26’dan 29’a çıktı. Çin’in bu nüfus derdi dünyayı o kadar gerdi ki, ocak ayında Hindistan’ın nüfusta Çin’i 5 milyonla geçtiği dahi iddia edildi. Ancak Şubat ayının başında Birleşmiş Milletler, Çin’i 1.4 milyar nüfusuyla 2022’nin en kalabalık ülkesi ilan etti. BM, Çin’in nüfusunun 2050’lere kadar aşağı yukarı 1.4 milyar civarı olacağını söylerken; Amerikan Pew Araştırma Merkezi “büyük düşüş”ten bahsediyor. Pew’a göre, Çin’in nüfusu 2050’de 1.3 milyara, 2100’de 800 milyonlara düşecek. Peki, Çin bu gidişatı tersine çevirebilir mi? New York Times’a göre, İsveç ve Macaristan modelini izlerse “evet.” İsveç, 1970’lerde kadına 9 ay işten ücretli izin hakkı vermiş, 1980’lerde de art arda çocuk doğurmayı teşvik etmişti. Macaristan da çok çocuğu teşvik edip, üç çocuk sahibi anneleri vergiden muaf sayınca, 2010’da 1.2 olan bebek oranı 2020’da 1.6’a çıktı. Görünen o ki, Çin’in bu bebek krizini nasıl ele alacağı önümüzdeki yılların küresel gündemi olacak.