SVB’nin batışı likidite aptallık ve kibir krizi!

Emre ERGÜL

Dünyanın önde gelen haber ajansları ve ekonomi sitelerinin haftasonundaki bir numaraları gündemi SVB’nin iflasıydı. Herkesin dilinde aynı soru: “Silikon Vadisi Bankası’nın batışı küresel bir bankacılık krizine neden olur mu?” DÜNYA Gazetesi’ne konuşan küresel finans uzmanları, 2008 bankacılık krizi ile 2023’teki SVB batışı arasındaki farkı şöyle değerlendirdi: “2008’de, kötü krediler den dolayı, likitide krizi oluşmuştu.

Bu sefer kötü krediler daha ortaya çıkmadı bile. 2008’deki kötü kredi morgage’lardan sebep olan likitideye dönüşen bir krizdi. Bu seferki, tamamen ve sadece bir likitide krizi. Silikon Vadisi zaten ufak bir yer.

Onun da etkisi var. Bu tamamen likitide krizi, aptallık ve kibir krizi. Bankaların hepsi bugüne kadar uyarıldı.” Finans uzmanları, 2008 örneğine rağmen harekete geçmeyen bankaların yönetim kurullarındakilerin cezalandırılması, ve hatta hapse atılması gerektiğini de savunuyor.

Banka yönetimlerinde 200-250 milyar dolar gibi yüksek meblağları yönetme tecrübesi olan insan kalmadığına dikkat çeken uzmanlar, üst düzey pozisyonda ki bankacıların aldıkları senaryo planlama derslerine rağmen önlem almadıklarından şikayetçi…

Bu yüzden bu krizi “aptallık ya kibir” krizi olarak yorumlayan uzmanlar, şirket CEO’larını da “kendi çıkarları”nı düşünmekle suçluyor: “Şimdi pek çok batma riski olan banka var bu Silikon Vadisi Bankası’nın arkasında. First Republic, New York Community Bank…

Listede batabilecek pek çok banka var. Mevduat çıkışları faizler yüksek, Silikon Vadisi’nin arkasında olan bu olaydan dolayı.” “Fırsatçılık” da yeni bankaların batma riskini artıran bir risk. İsminin açıklanmasını istemeyen bir finans uzmanı bu konuyu şöyle değerlendirdi: “Yatırımcılara bu krizi aşmak için hep beraber 10 milyar dolar çıkartıp çıkartamayacakları soruldu.

Bir yatırımcı ‘Diyelim ki, 10 milyar dolar çıkarıldı, bankaya verildi. 15 milyar mevduat çıkışı var. Yatırımcının elinde 5 milyar nakit… Bu sefer de yatırımcı diyor ki, ‘Krzin bu bankayla biteceğini nereden biliyoruz? Ya para giderse bu sefer.’ İşte bu noktada yatırımcı diyor ki ‘Batsın, bana ne? Batarsa ben zaten sıfırdan alacağım.

Yani sıfıra yakın bir rakamdan.’ Görüldüğü gibi sistem bozuk.” ABD hükümetinin yatırımcıyı kazan-kazan senaryosuna zorlaması gerektiği konuşulan konular arasında. Uzmanlara göre, Beyaz Saray’ın yatırımcıyı “bankaların FDIC’ın eline geçmeden harekete geçmesi” için zorlamalı.