Ünlüdoğan: Tahsili gecikmiş alacakta esas artış 2024-2025’te

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR

Varlık yönetimi şirketleri, Covid-19 sürecinde kredi ödemelerindeki gecikmelere esneklik sağlanması, takip hesaplarına aktarılmadan önce 90 gün yerine 180 gün beklenmesi, gayrimenkul fiyatlarındaki artış ve özellikle bireysel ve KOBİ kredilerindeki artış nedeniyle 2022 yılında borçların çözümlenmesi konusunda olumlu bir yılı geride bıraktı.

Gelecek Varlık Genel Müdürü Sezin Ünlüdoğan, pandeminin etkisinin geçmesiyle 2022 yılında olumlu bir yıl geçirdiklerini ve sektörün bankalardan satın aldığı anapara tutarının 80 milyar TL’nin üzerinde olduğunu söyledi.

Ünlüdoğan, “2022 yılı varlık yönetim sektöründe tahsilat anlamında güçlü bir yıl oldu. Pandeminin sahneden geri çekilmeye başladığı bir yıldı. Varlık yönetim sektörünün özkaynakları 2022’de yüzde 70 büyüyerek 5.5 milyar TL’ye, aktif büyüklüğü ise yüzde 46 büyüyerek 8.9 milyar TL’ye çıktı. Borç çözümleme ve ödeme konusunda dinamikler oldukça iyiydi.

Makroekonomik konjonktüre rağmen yüksek enflasyon ve düşük faiz oranı; iş piyasasındaki sıkışıklık ve dolayısıyla ücretlerdeki yüksek artış borçluların borç çözümleme kapasitesini artırdı. Gelirler enflasyonla artarken, borçların gelirlere göre küçüldüğü bir yıl oldu” diye konuştu.

TGA’larda yükseliş beklentisi

Ünlüdoğan, “2021 yılında 5,7 milyar TL, 2022 yılında 12 milyar TL olan bankaların tahsili gecikmiş alacak satışının bu sene yükselmesini bekliyoruz. 2023 yılında bankalardan 16-20 milyar liralık satış bekliyoruz ama esas artış 2024-2025’te olacak.

Şu anda bankalar pandemiden gelen alacakları çözümleme çalışmalarını tamamlıyorlar. Önceki dönemlerden kalan bakiyeleri önümüzdeki yıllarda daha yoğun bir şekilde satmalarını bekliyoruz” dedi.

1.2 milyar TL tahsilat yapıldı

“Gelecek Varlık olarak tahsilatlarımızı yüzde 70 arttırarak 1.2 milyar liraya taşıdık” diyen Ünlüdoğan, “Bunu bankacılık tarafında da gördük; tahsili gecikmiş alacak rasyoları küçüldü.

Daha çok kişi borcunu çözümleyebildi. TGA oranları yüzde 2’ler civarında. İkinci grup yakın izlemedeki krediler daha stabil duruyor. Bir yandan da teminatlı dosyalar daha hızlı çözümleniyor.

Gayrimenkul değerlerinin yükselmesi de bu yıl teminatlı borçların çözümünde etkili oldu” dedi. Ünlüdoğan, “Gayrimenkul fiyatlarındaki artış nedeniyle daha önceki dönemlerde atıl kalan gayrimenkulleri satarak borç kapatma eğilimi de oldu” diye konuştu.

800 milyar TL’lik stok bulunuyor

Ünlüdoğan, “Bankalarda tahsili gecikmiş alacak bakiyesi 160 milyar TL seviyesinde. İkinci grup yakın izlemedeki krediler ve daha önce aktiften silinen kredilerle birlikte bankalardaki sorunlu kredi 800 milyar TL’yi buluyor. Bu stoktan gelecek bir akım olacak.

Dinamikler ikinci yarıda farklı olabilir ama şu ana kadarki durum piyasalara pozitif etki yaptı. TGA seviyesini yüzde 2’ler seviyesinde tutmak sağlıklı bir görünüm” dedi. Ünlüdoğan, yılsonunda TGA oranlarında bir artış olabileceğini fakat bankaların bunu rahatlıkla yönetebileceğini dile getirdi.

Bireysel işlemlerde artış var

2022 yılı sonunda toplam satın alınan borç tutarının yüzde 53’ü KOBİ, ticari ve kurumsal kredilerden, yüzde 47’si ise bireysel kredilerden oluştuğunu ve bu dinamiğin 2023’te de devam etmesini beklediğini ifade eden Ünlüdoğan, “Özellikle ikinci grup yakın izlemedeki kredilerin yüzde 80’i ticari ve KOBİ dosyalarından oluşuyor.

2022 yılında bireysel işlemlerde artış gördük. 2023 yılında daha da çok göreceğiz. Konut ve taşıt kredilerinde teminat olması nedeniyle tahsili gecikmiş alacak oranları düşük. Tahsili gecikmiş bireysel alacakların çoğunluğu ihtiyaç ve kredi kartları borçlarından kaynaklanıyor” açıklamasını yaptı.

Yurt dışından borç alımı başladı

Gelecek Varlık olarak 2022 yılında ilk yurtdışı alacak alımı yaptıklarını dile getiren Ünlüdoğan, “2021 yılında yapılan mevzuat değişikliği ile VYŞ’ler olarak artık yurtdışı bankalardan alım yapabiliyoruz. Geçtiğimiz yıl bu işlemlere başladık.

Türk bankalarının yurtdışı iştirakleri ile çalışıyoruz. Fakat burada bir kısıtlama yok, yani Avrupa bankalarının Türkiye’den alacakları veya Avrupa’dan alacaklarını da satın alabiliriz. Bu alan yeni bir yatırım fırsatı oldu” dedi. Ünlüdoğan, VYŞ’lerin Türkiye’de 2001 krizi, Avrupa’da ise 2008 kriziyle kurulduğuna değindi.

11 ilde borçlanmalarda elimizden geleni yapacağız

Deprem bölgesindeki borçların durumunu konuştuğumuz Ünlüdoğan, “Deprem bölgesinde borçlar da Haziran sonuna kadar ötelendi. Bu vade uzatılabilir. Bölgede borçlanma oranlarının artması çok normal olacaktır. Sektör olarak bizim görevimiz borçlulara, doğru zamanda doğru koşullarda çözüm önerileri sunmak ve finansal özgürlüklerine yeniden kavuşturmak.

Bugün çözümlenmesi zorunluluğu yok ama herkesin kendisi için doğru olan zamanda sorunlarını çözmesine aracı olmak önemli. Bölgedeki borçlanmalarda da aynı şekilde elimizden geleni yapacağız” ifade etti.