Ukrayna Savaşı sonrası Polonya, Avrupa’nın yükselen yıldızı oldu. Doğu Avrupa ülkeleri de kıtada gücün Almanya ve Fransa’dan kendilerine geçtiğini düşünüyor.
Ukrayna Savaşı, Avrupa’da birçok şeyi değiştirdi. Önce Rusya’ya yaptırımlardan dolayı enerji krizi yaşadı, ekonomiler sarsıldı, kıtaya Ukraynalı göçmen akını oldu. Ancak en önemlisi, Ukrayna’nın kapı komşusu Polonya, Avrupa’nın yükselen değeri oldu. İşte bu noktada İngiliz The Economist dergisi bu hafta Polonya’nın başını çektiği Bükreş Dokuzlusu ile Avrupa Birliği adaylığı konuşulan Ukrayna’ya geniş yer ayırdı ve sordu: “Avrupa’da güç dengeleri Batı’dan Doğu’ya mı kayıyor?”
“Yeni lider ülkeler”
Dergi, Doğu Avrupa ülkeleri için şu yorumu yapıyor: “Kendi zamanlarının geldiğine inanıyorlar. Doğu’ya bir kayışın inancı içindeler. Güç, eski Avrupa’dan Rus lider Vladimir Putin’in saldırılarına karşı gelen ülkelere kayıyor. Bu savaş, yeniden düşünme ve yeni liderliklerin ortaya çıkması için bir şans.” Dergiye konuşan Polonya Dışişleri Bakan Yardımcısı Pawel Jablonski de “Bu, Avrupa’nın tümü için bir varoluşçuluk meselesi” diyor.
Bazıları, Varşova-Kiev ekseninin Berlin-Paris eksenine denk olabileceğini bile düşünürken, dergi bunun “çok da hızlıca” gerçekleşeceğine inanmıyor. Almanya’nın savaş boyunca takındığı tavır liderliğe büyük örnek. Dergiye konuşan bir Batılı diplomat, “Biz hep onları [Orta Avrupa] dinledik. Hatta şimdi biraz daha fazla dinliyoruz” diyor.
Sonra ne olur, bilinmez
Avrupalı liderler, Brüksel’deki son AB zirvesinde kıtanın tek derdinin Ukrayna olmadığını gündeme getirdi. Bu “hayat devam ediyor” bakışı, Doğuluları kızdırdı. Bu özgüvenin nedeni ne? İlk nedeni “boyut!” Bükreş Dokuzlusu’nun nüfusu 95 milyon, AB toplamının 5’te 1’i. Ekonomik ağırlıkları da artıyor. The Economist tartışmaya şöyle nokta koyuyor: “Avrupa ve dünyanın gözü sınırlarında olduğu sürece Polonya ve müttefikleri seslerini duyurmayı sürdürür. Sonra ne olur, çok belli değil.”
Zengin Rus’un tercihi Türkiye, ultrazenginin Dubai
İngiliz Financial Times’ın House and Home eki, haftasonu kapak konusunu yaptırımlardan kaçan Rus zenginlerine ayırdı. İşte FT’nin yorumu: “Ruslar yıllarca İngiltere’nin başkentine yatırım yaptı; hatta Londra’ya ‘Londragrad’ deniyordu. Artık yeni destionasyonları Birleşik Arap Emirlikleri, Türkiye ve Kıbrıs. Ultrazenginlerin tercihi de Dubai.”
“Rus oligarklar Andrei Skoch, Alexander Abramov ve Vladimir Potanin’nin süper yatlarını Dubai’deki Mina Rashid Marinası’nda görebilirsiniz. Geçtiğimiz Mart ayında Roman Abramoviç’i Palm Jumeirah’ta ev ararken görülmüştü.” “Luxhabitat Sotheby’s Dubai’den George Azar geçen yıl her biri en az 5 milyon dolardan olmak üzere Ruslar’a 600 milyon dolarla 1 milyar dolar arasında ev sattığını söylüyor.” “Dubai’da geçen sene değeri 10 milyon doların üzerinde tam 219 ev satıldı.
Bu rakam, bir önceki yılın iki katı. Knight Frank araştırmasına göre, Dubai’nin en pahalı malikanelerinin olduğu Emirates Mills, Palm Jumeirah ve Jumeirah Bay adası üçgeninde fiyatlar yüzde 44 fırladı. Kiraların artış oranı da yüzde 25.” “Türkiye’de geçen yıl Rus vatandaşlarına 16 bin 312 ev satıldı, ki bu rakam bir önceki yıl 8 bin 35’ti. Geçen sene satılan her 4 evin 1’ini Ruslar aldı.”
Parası olan Ukraynalılar, Polonya’da tüm sektörleri şaha kaldırdı
Savaştan önce 1.3 milyon Ukraynalının yaşadığı Polonya, savaştan sonra 1.6 milyon mülteciye kapısını açtı. Mültecileri bol bol manşet yapan Batı basını, ilk kez ülkeden kaçan zengin Ukraynalıları gündeme aldı. İngiliz Financial Times gazetesine göre, zengin Ukraynalılar Polonya’da eğitimden lüks tüketime her sektörü değiştirdi.
Wilanow’da İngilizce eğitim veren ve yıllık 15 bin dolar ücret istenen bir ilkokulda görevli Tom McGrath, özel okul fiyatlarının Ukraynalılar sayesinde arttığını söylüyor: “Ukraynalı öğrencilerin sayısının artması, sektörün büyümesine neden oldu.”
Varşova’daki Hairmitage adlı merkezin sahibi Anna Kuznetsova, “Hemen Ukraynalı bir doktoru işe aldık. Çünkü artık hastalarımızın yüzde 20’si Ukraynalı” diyor ve ekliyor: “Ukrayna’da sağlık harcamaları eskiden ucuzdu. Bize gelmezlerdi. Şimdi buradalar.” Nakit parayla kaçan Ukraynalılar emlak sektörünü de patlattı, çünkü taleple birlikte ev fiyatları da arttı.
Emlak danışmanı Yulila Antoniuk, “Geçen yaz ev almak için İtalya, İspanya ve Monako’ya giden zengin Ukraynalıların hepsi Varşova’ya döndü. Çünkü okullar burada yüzde 70 daha ucuz” diye konuşuyor. Varşova’da barların çoğu Ukraynalı barmenler işe almaya başladı. Çünkü gazeteye göre, barları haftanın çoğu günü Polonyalıdan daha çok Ukraynalı müşteriler dolduruyor.