TAYÇED, enkaz kaldırma çalışmalarında desteğe hazır

Tülay TAŞKIN

6 Şubat’ta meydana gelen ve Türkiye’yi derinden sarsan deprem felaketinin yaraları sarılmaya devam ederken bir yandan da bölgenin yeniden kalkınmasına dönük çalışmalar hız kesmeden devam ediyor.

Depremin yıkıcı etkisinin ardından ortaya çıkan hafriyat ve atıkların kaldırılması için planlamanın önemine değinen Tüm Atık ve Çevre Yönetimi Derneği (TAYÇED) Yönetim Kurulu Başkanı M. Galip Tekiner, hem planlamanın hem de kaldırma işlemlerinin konunun uzmanları tarafından yapılmasının hayati öneme sahip olduğunu belirtti.

Desteğe hazırız

TAYÇED’in üyeleriyle birlikte atık yönetimi konusunda yetkin ve konusunda uzman olduğuna işaret eden Galip Tekiner, afet sonrası atık yönetiminin birden çok boyutu olduğuna işaret etti. Tekiner, “Olayın hem maddesel geri kazanım, hem döngüsel ekonomi, hem enerji geri kazanım, hem de bertaraf boyutu var.

TAYÇED olarak biz olayı bütünsellik içinde inceliyoruz. Planlı, sistematik ve hızlı bir aksiyon için pratik metotlar önerebiliriz” dedi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nı TAYÇED’in uzmanlıklarından yararlanmaya çağıran Galip Tekiner, “Bizim önerimiz gelecekte oluşabilecek bu tür doğal afetlere karşı hazırlıklı olabilmek için TAYÇED’in görüşlerinden, tecrübelerinden faydalanılmasıdır. Bugüne kadar bize ulaştıkları her noktada destek olduk. Bundan sonra da görüşlerimizi almak isterlerse her konuda desteğe hazırız” dedi.

TAYÇED üyelerinin yatırımlarının Türkiye’de atık yönetimi konusunda yapılan yatırım oranının neredeyse yüzde 70-80’ini oluşturduğunu, üyeleri olan her bir kurumun büyük tecrübeleri bulunduğunu belirten Tekiner, “Üyelerimizin kabiliyetleri kapsamında afet bölgesinde yapılacak olan bir Afet Sonrası Atık Yönetim Planına daha bütünsel bakarak konuya hızlı ve daha doğru bir çözüm bulunması için katkı sağlayabiliriz” dedi.

Kent temizliği yapılmalı

Afet sonrasında yapılması gerekenler listesinde kent temizliği ve hijyeninin sağlanması konusunun ilk sırada yer alması gerektiğini vurgulayan Galip Tekiner, salgın hastalıkların oluşumunun önlenmesi için çöplerin toplanması, su ve kanalizasyon hatlarının kontrolünün sağlanması gerektiğine de vurgu yaptı. Enkaz kaldırma çalışmalarının ve yardım götürme çabalarının kent temizliğinin önüne geçtiğini belirten Tekiner, bir an önce bu konuda da aksiyon alınması gerektiğinin altını çizdi.

Maden ocaklarına moloz dökülmemeli, geçici alanlarda depolanmalı

Molozların maden ocaklarına depolandığına işaret eden Tekiner, bunun yanlışlığına dikkat çekti. Tekiner, “Maden ocaklarına gönderilmesi, malzemenin ekonomik değerini de öldürüyor. Atık madenciliği yapılması amacıyla maden ocaklarında depolama planlanıyor olabilir ama bugüne kadar hiçbir depolama alanında atık madenciliği yapılmadı.

Literatürde var ancak gerçekçi ve uygulanabilir değil. Bu nedenle başta geçici depolama alanlarında depolanmalı, bu geçici depolama alanları da lojistik açıdan doğru ve düşük maliyetli yerler olarak seçilmelidir. Şehirlerden kolay ulaşabilecek iki üç yerleşke belirlenerek geçici depolama alanlarında toplanarak, bu malzemelerin geri kazanımı yapılabilir” dedi.

Master planı olmalı

Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu göz önüne alınarak ülke genelinde afet anında ve sonrasında yapılması gerekenlerin bir master planının çıkarılmasının artık zorunluluk haline geldiğini söyleyen Galip Tekiner, “Önümüzde çok yakın bir tehdit olarak İstanbul (Marmara) katastrofik depremi var. Bu deprem çok daha karmaşık sonuçlar ortaya çıkaracaktır. Hemen bugün bunu çalışmaya başlamalıyız. Bundan sonraki yaşayabileceklerimizle ilgili bilim insanları bizleri uyarıyorlar. En az zarara uğrayacağımız planları beraber yapmalıyız” dedi.