Dünya basını, Fransa için endişeli

Fransa, 23 Mart gecesi, 1958’den bu yana yürürlükte olan Beşinci Cumhuriyet’in en büyük protesto gösterilerine ev sahipliği yaptı.

Yüzbinlerce insan, başta Paris olmak üzere 6 kentte sokakları ateşe verdi, polis ve jandarmayla çatıştı. Rouen’deki olaylarda bir kişinin parmağı koptu.

Olaylar nasıl başladı?

Başbakan Elisabeth Borne, 5 Ocak’ta Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un seçim öncesi açıkladığı emeklilik reformunu hayata geçireceğini duyurdu: “Emeklilik yaşı 62’den 64’e çıkarılacak ve 43 yıl çalışmayan biri emekli olamayacak.” Açıklamanın ardından grevler ve protestolar başladı.

“49/3” Macron’a ne sağladı?

Reform, Macron yanlılarının bulunduğu Senato’da geçti ancak Meclis’ten geçemeyeceği konuşuluyordu. İşte bu noktada Macron, Anayasa’nın 49’uncu maddesinin 3’üncü fıkrasını işletti. “49/3,” yasa tasarısının oylanmadan Ulusal Meclis’ten geçirilmesi için hükümete yetki veriyor ve buna karşı muhalefetin gensoru önergesi sunmasına olanak sağlıyor.

Gensoru önergesi, milletvekillerinin çoğunluğunun desteğini alırsa hükümet düşüyor. Önerge, mecliste çoğunluk tarafından desteklenmediğinde ise yasa tasarısı, Meclis’te oylanmadan geçilmiş sayılıyor ve Senato’nun önüne geliyor.

’49/3’ü ilk Macron mu kullandı?

Macron’un Meclis’i baypas edip reformu hayata geçirmesi ise demokrasi savaşına döndü. En büyük olaylar ise 23 Mart’ta yaşandı. Protestocular “23 Mart, yeni 1968’dir” diye döviz açtı. Fransız yayını The Local’a göre, “49/3” bugüne kadar tam 100 kez uygulandı. Ancak hiçbiri protestolara neden olmadı.

Sarı Yelekliler sokakta mı?

Fransız medyası, olayların 2018’deki Sarı Yelekliler Hareketi diye bilinen olaylardan farklı olduğunu yazıyor. Sarı Yelekliler, artan yakıt ücretlerini protesto eden bir işçi hareketiydi. Oysa bugünkü olaylar direkt Macron’u hedef alıyor.

Kral Charles’ın ziyareti ertelendi

Britanya Kralı III. Charles’ın dün başlayacak Paris ve Bordeaux ziyareti iki kentteki yoğun protestolar yüzünden ertelendi.

Grevler sürecek mi?

Olaylar durulacakmış gibi görünmüyor. Ülkenin önde gelen sendikaları yarın (28 Mart) ülke genelinde büyük grev yapılacağını duyurdu. Sendikalar, Macron’a da “Reformu 6 ay durdur. Sokağın tansiyonu düşsün” diye çağrı yaptı.

Macron niye endişeli?

Hükümet geri adım atmıyor. Nüfusu 68 milyon olan Fransa’da emekli sayısı 2014 yılında 13 milyondu. Bu rakam bugün 17 milyon. Macron, reform hayata geçmezse, devletin 5 yıl içinde bu yükü kaldıramayacağına inanıyor.

Geri adım atılır mı?

Hükümet Sözcüsü Olivier Veran, dün Journal De Dimanche gazetesine reformu geri çekmeyeceklerini belirtti. Financial Times gazetesi ise endişeli, “Fransa, 6’ncı Cumhuriyet’e mi koşuyor?” diye manşet attı.