Komşuyla enerji anlaşması tanker ihalesiyle başlıyor

Kerim Ülker

Bu yılın ocak ayının ilk haftasında Bulgaristan’ın başkenti Sofya’da Türkiye açısından önemli bir anlaşma imzalandı. Ankara ve Sofya’yı birbirine bağlayan bu enerji anlaşmasında iki ülke doğalgaz alanında işbirliğini hayata geçirdi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bakanlar Kurulu Ofisi’nde Bulgar mevkidaşı Rosen Hristov ile düzenlediği törende anlaşmayı Türkiye adına BOTAŞ Genel Müdürü Burhan Özcan, Bulgaristan adına da Bulgargaz Genel Müdürü Denitsa Zlateva imzaladı.

İmza töreninin ardından yaptığı açıklamada, 2023’ün iki ülke arasında başta enerji olmak üzere iş birliğinin daha da arttığı bir yıl olmasını temenni eden Enerji Bakanı Dönmez, “Bu anlaşmanın süresi 13 yıl olacak ve yıllık yaklaşık 1,5 milyar metreküpe kadar bir gaz transferi söz konusu olacak. Başta Bulgaristan olmak üzere Avrupa’nın da doğal gaz arz güvenliğine büyük katkı sağlayacak” diye konuştu.

Sürecin işleyişi hakkında da bilgi veren Dönmez, “Başta Saros FSRU olmak üzere 5 LNG terminalimiz sürece katkı sağlayacak” diyerek süreç hakkında bilgi verirken, Bulgaristan Enerji Bakanı Hristov, “Bu anlaşma sayesinde dünyanın tüm üreticilerinden doğal gaz alabilme fırsatını elde etmiş bulunuyoruz. Türkiye’ye kadar ulaşacak gaz miktarlarından bizler de yararlanabileceğiz” ifadesini kullanmıştı.

2 gemi için ihale yapılacak

Anlaşmanın imzalanmasının üzerinden 2 ay gibi kısa bir süre geçti ve Bulgaristan ilk adımı attı. Devlet şirketi Bulgargaz, nisan ayında 500 bin MWh sıvılaştırılmış doğal gazın (LNG) tedariki için ilk kez kamu ihalesi açtı. İhaleyle birlikte Bulgaristan, Türkiye’deki bir terminal aracılığıyla ilk kez gaz teslimini alacak. Bulgargaz’ın resmi sitesinden de duyurulan açıklamada, teslimatın Türk devlet gaz operatörü BOTAŞ ile geçen ay imzalanan ve Bulgaristan’ın Türk gaz altyapısına erişimini sağlayan bir anlaşma ile mümkün olduğu vurgulandı.

Bulgargaz, ihaleye katılım için ön koşul olarak LNG’nin yaptırım, ambargo veya diğer ticari kısıtlamaların uygulanmadığı ülkelerden gelmesi gerektiğini kaydetti. Bulgargaz’ın internet sitesinde yayınlanan belgelere göre, ihaleye katılım için ilgi beyanları 28 Şubat yani bugün kabul edilecek.

Kamu tedarikçisi, yeniden gazlaştırıldığında toplam miktarı en az 1 milyon 500 bin MWh olması gereken en az iki tanker yükü arıyor. İhale belgelerine göre, Bulgargaz potansiyel tedarikçileri 2 Mart’a kadar kısa listeye alacak. Daha sonra resmi tekliflerini sunmak için 9 Mart’a kadar süreleri olacak ve kazanan teklif sahibi 10 Mart’ta duyurulacak.

Türkiye ile Bulgaristan arasındaki enerji anlaşması dünyaca ünlü enerji şirketleri ve finans kuruluşlarını da rahatsız etmişti. Dünya Gazetesi’nin 23 Ocak’ta ilk kez duyurduğu haberde aralarında Verbund, GDF Suez, EFD, Engie, E.ON, RWE, EWE, ENI, Edison, Enel, Iberdrola, BP, ExxonMobil, ConocoPhilips, Total, Shell gibi dünya enerji devi şirketleri bulunuyor.

EFET’in üyeleri arasında milyar dolarlık varlığı bulunan ve yöneten Barclays, BP, BNP Paribas, Citigroup, Credit Suisse, Goldman Sachs, Merrill Lynch, Morgan Stanley, Commerzbank gibi finans kuruluşlarının da olduğu Avrupa Enerji Tüccarları Federasyonu (EFET), anlaşmaya itiraz etmişti. EFET yönetimini, Türk gaz şebekesine erişim için 13 yıllık bir anlaşmanın ardından gaz kullanıcılarına yönelik potansiyel ayrımcılıkla ilgili endişelerini dile getirmiş, Avrupa Komisyonu ve anlaşmaya taraf olan Bulgar devlet tedarikçisi Bulgargaz’a mektup yazmıştı.